top of page
MESTO GDE ISTORIJA ŽIVI
U centralnom delu Šumadije smeštena je varošica Topola. Zahvaljujući povoljnom geografskom položaju oduvek je bila stecište mnogih kultura i civilizacija. Na prostoru današnje Opštine postoje arheološki lokaliteti još iz doba neolita, kao i oni iz antike i srednjeg veka, ali, svoj uređeni
izgled dobija tokom devetnaestog veka kad postaje centar srpske države i mesto gde istorija počinje
da živi.
Svoj današnji izgled Topola dobija oko 1781. godine i kasnije kada Karađorđe gradi crkvu i svoj
utvrđeni grad. Najznačajnije građevine koje se danas mogu videti u Topoli toponimi
su sa kojih se odlučivalo o sudbini Ustanka i cele tadašnje Srbije. Utvrđeni grad Karađorđe počinje da gradi 1805. godine. Opasuje ga sa četiri kamene kule od kojih je opstala samo jedna. Na mestu njegove porodične kuće sada je Muzej sa stalnom postavkom iz doba Ustanka, Karađorđevim
ličnim stvarima i obeležjima srpske državnosti onog vremena. U Muzeju se čuva i čuveni top -
Aberdar iz koga se pucalo kako bi se javilo vojsci i narodu da se spremi na boj ili da su neka važne
odluke za zemlju donesene. Od jedne ručke Karađorđevog topa Kralj Petar je naredio da se
izlije osnova krune koju će nositi kao srpski vladar.
Pored muzeja nalazi se crkva Presvete Bogorodice, iz 1811. godine. U crkvi je godinama počivalo
telo srpskog Vožda pre nego što je preneto u porodičnu grobnicu na Oplencu. U okviru kompleksa
Karađorđevog grada, nalazi se i njegov spomenik, jedan od simbola grada i narodne borbe za
slobodu.
Novija arheološka istraživanja nastoje da rekonstruišu prvobitne zidine kojima je bio opasan grad.
Današnjom ulicom kraljice Marije dolazi se do čuvene Oplenačke kapije i ulaza u zadužbinski
kompleks kralja Petra. Došavši na vlast odlučio je da narodu podari zadužbinu koja će narod
večno podsećati na kralja i slavu srpske države. Odmah pored kapije nalazi se kuća u kojoj je
živeo čuvar kraljevog vinogorja. Po tome je i dobila naziv Vinogradareva kuća. Danas se u njoj
čuva legat Nikole Graovca, velikog srpskog slikara i vajara, koji je poslednje godine svog života i
rada proveo u Topoli.
Putem kroz prelepu oplenačku šumu bogatu različitim vrstama listopadnog i četinarskog drveća
koje je kralj doneo iz različitih krajeva sveta, dolazi se do nadaleko čuvene crkve Svetog Đorđa,
zadužbine kralja Petra. Građena je od belog venčačkog mermera i predstavlja petokupolnu građevinu
sa centralnom kupolom koja se izdvaja lepotom i graditeljskom sadržajnošću. Crkva je građena u
dva nivoa. U kripti su sahranjeni svi članovi kraljevske porodice Karađorđevića.
Čitava unutrašnjost glavnog dela crkve pokrivena je mozaikom koji čine kopije fresaka iz 60 srpskih srednjovekovnih manastira. U centralnom delu crkve nalazi se masivni polijelej od bronze koji predstavlja motiv obrnute krune kao simbol tuge za izgubljenim srpskim carstvom na Kosovu. Preko puta crkve nalazi se muzej, kuća kralja Petra, sa izloženim znamenitostima kraljevskog doma.
Pored zadužbinskog kompleksa Topola se može pohvaliti i jednom značajnom tradicionalnom
i turističkom manifestacijom - Oplenačkom berbom. Održava se druge nedelje meseca oktobra a u
slavu vina i grožđa. Tih dana Topola je najlepša. Ovu šumadijsku varošicu kroz istoriju krasio je slobodarski duh ustanika a danas je to narod koji strpljivo i sa poštovanjem čuva prepoznatljivu i jednstvenu tradiciju i kulturu.
bottom of page